De anticonceptiepil: hoe en wat

Dat vrouwen tegenwoordig hun. vruchtbaarheid zelf kunnen regelen is een revolutionaire ontwikkeling in de geschiedenis van de mensheid. Beperking van het kindertal heeft mensen altijd al beziggehouden; 

zo maakten in het oude Egypte, Griekenland en het Romeinse Rijk vrouwen gebruik van de vaginale spons. De coïtus interruptus werd al in de zeventiende eeuw toegepast en het condoom is ook al eeuwen bekend. Het pessarium wordt vanaf het begin van de twintigste eeuw algemeen gebruikt. De anticonceptiepil is echter het eerste middel voor alle vrouwen. Een groot voordeel ervan is dat ze ook door jonge meisjes kan worden gebruikt, terwijl alle andere methoden meer kennis en ervaring vragen. Met de pil zijn vrouwen, nu ze hun vruchtbaarheid zelf kunnen regelen, pas echt op voet van gelijkheid met mannen gekomen. Het omgekeerde is echter niet waar: we kunnen zwangerschap nu voorkomen, maar als je wèl een kind wilt, raak je nog niet meteen zwanger. Het is zaak niet al te lang met de pil door te gaan in de allervruchtbaarste periode van het vrouwenleven. Bovendien neemt de natuurlijke vruchtbaarheid vanaf het negenentwintigste jaar af: op haar vijfendertigste heeft een vrouw twee maal minder kans zwanger te worden dan op haar vijfentwintigste. Wat voor alle goede dingen geldt, geldt ook hier: je moet de pil weten te gebruiken.

Wat is de pil?
EEN pil is een rond tabletje dat je slikt. Het woord komt van het Latijnse pilula dat bolletje betekent.
DE pil is de anticonceptiepil, dagelijks door meer dan honderdmiljoen vrouwen ingenomen om ongewenste zwangerschap te vermijden. Voor zes op de tien vrouwen heeft de uitvinding van de pil hun leven veel wezenlijker veranderd (volgens een enquête in Frankrijk in 1990), dan gelijkheid op het gebied van het werk. Volgens enquêtes in Nederland en Vlaanderep (in 1990 en 1991) is de pil dan ook de meest gebruikte anticonceptie¬methode bij vrouwen tot 40 jaar.
Sinds de jaren zestig is de pil het eerste doeltreffende voorbehoedmiddel waarmee vrouwen hun vruchtbaarheid zelf regelen.

Hoe werkt de pil?
Elke maand stoot de eierstok een rijpe eicel uit, die in de eileider wordt opgevangen: de ovulatie. Het organisme produceert dan een grote hoeveelheid hormonen, oestrogeen en progestageen, die de etappes van de voortplantingscyclus sturen. Deze cyclus duurt gemiddeld 28 (lagen. Als de vrouw geslachtsgemeenschap heeft tijdens de ovulatie (rond de 14e cyclusdag), bestaat er een kans dat zaadcellen de eicel ontmoeten en dat een ervan haar bevrucht. Vindt er geen bevruchting plaats, dan stopt de hormoonproduktie abrupt: het begin van de menstruatie. Bij bevruchting gaat de eicel zich al in de eileider delen; eenmaal in de baarmoeder aangekomen (drie dagen na de bevruchting) nestelt zij zich in de baarmoederwand (ca. 6,5 dag na de bevruchting). Er worden tijdens de 9 maanden durende ontwikkeling geen eicellen meer geproduceerd. De hormoonspiegel blijft hoog.

Hormonen op maat
De hormonen in de pil zijn niet natuurlijk: scheikundigen zijn erin geslaagd in het laboratorium exacte kopieën te maken -oestrogeen en progestageen. In de loop van haar dertigjarig bestaan is de pil sterk veranderd. De eerste pillen deden wel wat ze moesten doen, maar bevatten teveel hormonen, wat tot onaangename bijwerkingen aanleiding gaf: overmatige haargroei, acné, gewichtstoename. Bovendien konden ze gevaarlijk zijn voor hart en vaten. Daarom werd de dosis oestrogeen verlaagd: vanaf 1972 kwam de minipil op de markt. Sinds 1981 zijn zogeheten `derde-generatie'-pillen verkrijgbaar met een iets andere samenstelling en minder negatieve gevolgen voor de gezondheid.

Een idee zo oud als de wereld
De oudst bekende anticonceptiemethode staat afgebeeld op een Egyptische papyrus (1550 v.C.): een mengsel op basis van krokodillemest,dat vrouwen in de vagina moesten inbrengen alvorens ze geslachtsgemeenschap hadden. Volgens Aristoteles (We eeuw v.C.) kon conceptie worden tegengegaan door de vagina in te wrijven met cederolie of wierook vermengd met olijfolie. Hippocrates, beroemd arts in de Oudheid, geeft recepten voor drankjes die gedurende één jaar conceptie tegengaan. Ieder tijdperk had weer zijn eigen methoden om 'veilig' te vrijen.

Ogino-baby's
Vóór de pil waren vrouwen veelal van de man afhankelijk voor anticonceptie. Een van de oudste methoden is de coïtus interruptus: de man trekt zich vóór de zaadlozing terug om te voorkomen dat zijn zaad de vagina binnendringt. Nog een middel voor mannen is het condoom, een soort hoesje om de penis waarin het zaad wordt opgevangen, nu van rubber, vroeger van dierlijke darm, vooral aanbevolen om seksueel overdraagbare ziektes te voorkomen. Voor vrouwen bestonden er allerlei middelen, die echter nooit zekerheid boden. De vaginale douche meteen na de geslachtsgemeenschap werd het meest toegepast, gecombineerd met alle mogelijke zogenaamd zaaddodende middelen, zoals azijn en citroenzuur. Ook gebruikten vrouwen in de vagina ingebrachte anticonceptietabletten of   poedertjes. Daarnaast hadden zij het pessarium, een soort rubberen ring die diep in de vagina moest worden ingebracht om de zaadcellen op hun weg naar de baarmoeder tegen te houden.

Wereldwijde verspreiding?
Anticonceptie is in de eerste plaats een persoonlijke kwestie: een zaak van één of twee mensen, die zelf bepalen of ze kinderen willen en zo ja, hoeveel. Maar nationaal gezien gaat het om een economische, politieke, religieuze en morele kwestie. En die verschillende aspecten zijn van invloed geweest op de verspreiding van de pil. Als goede anticonceptie in alle landen een vanzelfsprekende zaak was geweest, zouden er ongetwijfeld minder kinderen aan hun lot worden overgelaten of de hongerdood sterven.

Zie ook volgende artikels: milieuverontreiniging Yoga-darsana van Patanjali Bescherm uw ogen anti-vries voor huid deodorant vs kanker Genieten van zwangerschap Sporten met Wii zon, chloor en zout 7 redenen voor yoga gezond slapen vermijd slaapproblemen